در استخر ها بدن انسان در میان یک سیال به عنوان محیط واسطه برای انتقال حرارت قرار می گیرد. بنابراین در داخل استخر نیز برای آنکه افراد احساس خوشایندی داشته باشند و در درازمدت سلامت آنها به خطر نیفتد، دمای آب باید در محدوده مناسبی قرار داشته باشد. مطالعات پزشکی حاکی از آن است که دمای 26 درجه مناسب ترین دما برای آب استخرهای تفریحی از حیث حفظ سلامت بدن شناگران به شمار می رود. در دماههای کمتر از 26 درجه گرمای بدن به سرعت به محیط اطراف (آب استخر) منتقل می شود که برای شناگرانی که مدت زیادی در آب می مانند اصلا خوشایند نیست. دمای بیش از 26 درجه نیز تنها موجب اتلاف شدید انرژی می شود، ضمن آنکه دمای بیش از این محدوده برای شنا کردن افراد در داخل استخر هیچ ضرورتی ندارد. البته افزایش بیش از حد دمای آب استخر، موجب افزایش نرخ تبخیر، افزایش نرخ تبخیر مواد شیمیایی مورد استفاده و افزایش هزینه های جاری استخر می شود.
آکام استخر
بر مبنای اکثر کدها و آیین نامه های ساختمانی، محدوده متداول دمای آب استخر بین 28-26 درجه و برای جکوزی ها نیز حداکثر دمای توصیه شده 40 درجه تعیین شده است. البته طبق توصیه انجمن ASHRAE محدوده متداول دمای آب استخرهای مختلف که به منظور دستیابی به شرایط آسایش حرارتی شناگران تعیین شده در جدول زیر ارائه شده است. از آنجا که دمای آب با عوامل مختلفی از قبیل دمای هوای اطراف و رطوبت نسبی آن در ارتباط است، محدوده دمای آب، دمای هوا و رطوبت نسبی معمولا در کنار هم تعیین می شود.
رطوبت نسبی دمای آب دمای هوا نوع استخر
%60-50 29-24 درجه 29-24 درجه استخرهای تفریحی
%60-50 35-29 درجه 29-27 درجه استخر های درمانی
%60-50 28-24 درجه 29-26 درجه استخرهای قهرمانی
%60-50 32-27 درجه 29-27 درجه استخرهای غواصی
%60-50 32-29 درجه 32-29 درجه استخرهای سالمندان
%60-50 30-28 درجه 29-28 درجه استخرهای هتل ها
%60-50 40-36 درجه 29-27 درجه جکوزی ها
همان طور که در این جدول نیز مشاهده می شود، در استخرهای با کاربری خاص مانند استخرهای درمانی، استخر های غواصی یا استخرهای ویژه سالمندان، به دلیل کمتر بودن تحرک شناگران دمای آب استخر معمولا باید کمی بیشتر از محدوده متداول در نظر گرفته شود. البته افزایش دمای آب، علاوه بر افزایش هزینه انرژی مصرفی استخر،
دمای استاندارد استخر و سونا و جکوزی
مشکلات دیگری را نیز به همراه دارد:
• در دماهای بالاتر آب، رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها نیز سرعت می گیرد.
• به دلیل افزایش دمای آب، بار ناشی از حضور شناگران نیز افزایش یافته و کلرآمین بیشتری تولید می شود.
• افزایش دمای آب به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر انرژی مصرفی مجموعه تأثیر می گذارد.
• افزایش دمای آب موجب افزایش دمای هوای داخل سالن استخر، افزایش بار سیستم تهویه مطبوع و کاهش شاخص های آسایش داخلی می شود. افزایش دمای آب با افزایش نرخ تبخیر نیز همراه است که نتیجه آن افزایش مصرف آب استخر و افزایش بار سیستم تهویه مطبوع است. علاوه بر آن، با افزایش نرخ تبخیر آب استخر، مشکل تقطیر بخار آب روی سطوح داخلی استخر، خوردگی و آسیب دیدن تجهیزات داخل سالن افزایش می یابد. بنابراین به منظور کاهش نرخ تبخیر آب استخر، دمای هوا باید به اندازه 2-1 درجه بالاتر از دمای آب باشد.
استخرهای سرباز برخلاف استخرهای سرپوشیده در دوره زمانی مشخصی از سال قابل استفاده هستند. دوره زمانی دایر بودن استخر در طول سال متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است. بنابر توصیه انجمن NSPI دوره کارکرد استخرهای سرباز در طول سال باید بر مبنای مناطق جغرافیایی مختلف تعریف شود. در همین راستا متصدیان استخر باید بر مبنای یک برنامه زمان بندی شده و مدون از زمان بازگشایی و تعطیلی استخر تا سال آتی اطلاع داشته باشند. تهیه این برنامه به آنها کمک می کند گرمکن های استخرها را با یک پیش بینی زمانی منطقی خاموش کنند. این مسئله بیش از هر چیز از دیدگاه صرفه جویی در مصرف انرژی مهم است.
گرمکن استخرها معمولا بر مبنای افزایش دمای آب 0.5 درجه در هر ساعت طراحی می شود. در صورتی که قرار باشد آب استخر از وضعیت کاملا سرد به دمای مطلوب گرم شود، نرخ گرم شدن آب استخر تحت هیچ شرایطی نباید از 0.25 درجه بیشتر باشد. چرا که در غیر این صورت سرعت انبساط اجزای سیستم لوله کشی استخر افزایش می یابد که نتیجه آن ایجاد صدمات سازه ای یا برهم خوردن آب بندی سیستم لوله کشی خواهد بود. به همین جهت است که به ویژه در هنگام طراحی استخرها، نرخ افزایش دمای آب باید به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد.
از سوی دیگر سیستم کنترل مدار گرمایش آب استخر باید قابلیت انطباق دقیق با محدوده دمایی وسیعی را داشته باشد به طوری که در استخرهای بزرگ گاهی ممکن است آب مورد نیاز برای بخش های مختلف شامل جکوزی، استخر کودکان، استخر بزرگسالان و غیره با استفاده از یک مجموعه گرمایشی و شیرهای اختلاط و تجهیزات کنترل مناسب تأمین شود. البته به دلیل دشوار بودن کنترل دمای آب و پیچیده شدن سیستم کنترلی در این وضعیت، معمولا به کارگیری یک سیستم گرمایشی مشترک برای تمامی استخرها توصیه نمی شود.